Koemelkallergie bij baby’s

Borstvoeding is de beste voeding voor baby’s. Baby’s hebben borst- of flesvoeding nodig om goed te kunnen groeien. Maar soms reageert het afweersysteem van een baby abnormaal op koemelkeiwitten in deze voeding. We spreken dan van koemelkallergie. Het is de meest voorkomende allergie bij baby's.

Wat is koemelkallergie?

Koemelkallergie bij baby’s wordt veroorzaakt door, het woord zegt het al, koemelk. Wanneer jouw kindje last heeft van koemelkallergie betekent dit dat jouw kindje antistoffen aanmaakt tegen de eiwitten in koemelk. Hierdoor kan een allergische reactie ontstaan. Verwar een koemelkallergie niet met lactose-intolerantie. De symptomen van een lactose-intolerantie lijken op die van een koemelkallergie, maar de twee zijn niet hetzelfde. Bij een lactose-intolerantie kun je namelijk de melksuikers in een product niet goed verwerken. Bij een koemelkallergie reageert het lichaam allergisch op de eiwitten die in de koemelk zitten.

Symptomen koemelkallergie

Klachten die kunnen wijzen op koemelkallergie zijn:

  • Huiduitslag (bijvoorbeeld rode vlekken in het gezicht van het kind)
  • Spugen
  • Diarree
  • Darmkrampjes (hierdoor kan een baby het lichaampje overstrekken)
  • Buikpijn
  • Benauwdheid
  • Huilen
  • Onrust

Symptomen aan meerdere organen treden vaak parallel op. De allergische reacties kunnen zeer snel optreden. 30 minuten na het binnenkrijgen van koemelk kan jouw kindje al last krijgen van bijvoorbeeld braken of ademhalingsproblemen. Maar symptomen van koemelkallergie kunnen ook pas later optreden. Denk aan huiduitslag, buikpijn of diarree. Jouw kindje kan zelfs tot 24-48 uur na inname van koemelkeiwitten klachten vertonen.

Verschillende soorten koemelkallergie

Er zijn verschillende soorten koemelkallergieën; de IgE-gemedieerde koemelkallergie en de niet-IgE-gemedieerde koemelkallergie. Hieronder beschrijven we de symptomen van beide varianten.

IgE-gemedieerde koemelkallergie
Bij dit type allergie verschijnen de symptomen na enkele minuten of in de eerste uren na de inname van voedsel dat koemelkeiwit bevat. Het immuunsysteem van jouw baby reageert snel op melkeiwitten door IgE-antilichamen te produceren die de symptomen veroorzaken. Deze antilichamen, geproduceerd door immuuncellen, zijn verantwoordelijk voor de aanmaak van histamine. Dit veroorzaakt een onmiddellijke allergische reactie.

De meest voorkomende symptomen door een IgE-gemedieerde koemelkallergie:

  • Huidaandoeningen zoals: netelroos en zwelling van de lippen, de tong of het gezicht, jeukende huiduitslag,
  • Gastro-intestinale symptomen zoals: braken en diarree, buikpijn,
  • Symptomen lijkend op hooikoorts zoals: niezen en een verstopte neus een jeukende neus of een loopneus, ademhalingsmoeilijkheden. 

In een ernstige vorm kan de IgE-gemedieerde allergische reactie soms zo heftig zijn dat deze levensbedreigend is: dit wordt anafylaxie genoemd, wat gelukkig nog steeds erg zeldzaam is. Anafylaxie doet zich plotseling voor en beïnvloedt het hele lichaam en vereist onmiddellijke medische zorg.

Niet-IgE-gemedieerde koemelkallergie
Bij dit tweede type allergie voor koemelkeiwitten verschijnen de symptomen enkele uren of zelfs dagen na inname van voedsel dat koemelkeiwit bevat.

De symptomen van non-IgE-gemedieerde allergie zijn soms erg vergelijkbaar met die van de IgE-gemedieerde allergie. Ze kunnen echter ook veel minder voor de hand liggen en zijn moeilijker te diagnosticeren. Mogelijke symptomen in geval van niet-IgE-gemedieerde koemelkallergie:

  • Symptomen die lijken op kolieken
  • Reflux
  • Gastro-intestinale symptomen zoals diarree, maagklachten en constipatie
  • Huilen, onrust
  • Voedselweigering
  • Afbuigende groei

Gemengde allergische reactie
Het komt ook voor dat baby's zowel niet-IgE-gemedieerde als IgE-gemedieerde symptomen hebben: dit wordt een gemengde allergische reactie genoemd.

De eerste symptomen verschijnen dan snel na het eten of drinken van een product dat koemelkeiwitten bevat. En dan kunnen andere symptomen optreden in de uren of dagen na de inname van de koemelk.

Wat kan ik doen als mijn baby een koemelkallergie heeft?

Baby's komen zowel bij borstvoeding als bij flesvoeding in aanraking met koemelkeiwitten en kunnen hierop reageren. De eiwitten in flesvoeding zijn meestal afkomstig van koemelk. In borstvoeding kunnen kleine hoeveelheden (koemelk)eiwitten terechtkomen via de voeding van de moeder. 

De symptomen van koemelkallergie kunnen verminderen of helemaal verdwijnen door het koemelkeiwit uit de voeding weg te laten. Maar een baby heeft wel eiwitten nodig voor zijn groei en ontwikkeling. In de eerste levensjaren is melk de belangrijkste eiwitbron. Als een kindje een koemelkallergie heeft, moet dus een gelijkwaardig alternatief voor melk worden gezocht.

Krijgt jouw kindje borstvoeding? Dan kan jij overwegen om als moeder geen koemelkeiwit meer te eten. Op die manier kunnen de koemelkeiwitten uit jouw voeding ook niet via de borstvoeding bij jouw baby terechtkomen. Je kunt begeleiding vragen aan een diëtist over hoe jij het beste jouw voeding kunt aanpassen zodat jouw kindje toch voldoende eiwit binnenkrijgt. 

Krijgt jouw kindje flesvoeding? Er zijn verschillende koemelkvrije flesvoedingen verkrijgbaar. Zo is er voeding waarbij de koemelkeiwitten in kleine stukjes zijn geknipt (dit heet intensief eiwithydrolysaat), waardoor het niet meer tot allergische klachten leidt. Let wel: dit is voeding voor medisch gebruik. Raadpleeg altijd een arts hierover.

Nemen hiermee de klachten niet voldoende af, of blijft de groei van jouw kindje achter? Dan kan voeding voor zuigelingen zonder koemelkeiwit een oplossing zijn. Deze voeding is gemaakt op basis van 100% vrije aminozuren. Dit zijn voedingen voor medisch gebruik en jouw arts of diëtist zal je adviseren welke voeding geschikt is voor jouw kindje.

Wanneer je vermoedt dat jouw kind allergisch is voor koemelkeiwit, kun je het beste contact opnemen met je arts. De arts zal verder onderzoek doen en indien nodig een behandeling starten. Of je van passend advies voorzien.

Bent u een zorgprofessional en wilt u meer informatie over ziektegerelateerde ondervoeding bij kinderen? Log dan in op ons platform.