Obstipatie is een probleem dat ook bij zuigelingen al kan optreden. Vaak gaat dit gepaard met krampen.

Definitie obstipatie

Volgens de Rome III criteria1 spreekt men van obstipatie als er bij kinderen van 0-4 jaar sprake is van minstens 2 van de volgende criteria:

  • ≤ 2 keer per week ontlasting
  • ≥ 1 ontlastingsincontinentie per week indien zindelijk
  • Ophouden van de ontlasting
  • Pijnlijke of harde, keutelige ontlasting
  • Grote hoeveelheid ontlasting in luier of toilet
  • Grote hoeveelheid ontlasting in abdomen of rectum

Bristol Stoelgangschaal: wanneer harde, keutelige ontlasting?

De Bristol Stoelgangschaal of Bristol Stoelgangkaart is een visueel diagnostisch hulpmiddel om soorten ontlasting te classificeren naar vorm en consistentie. De Bristol-stoelgangschaal kent, afhankelijk van de kenmerken, een nummer van 1 tot en met 7 toe aan ontlasting.

De schaal geeft een indruk van de tijd die voedsel nodig heeft om door het lichaam te gaan en de vorm van de ontlasting kan wijzen op bepaalde spijsverteringsproblemen.2

De vorm van de ontlasting helpt in de diagnose van bepaalde spijsverteringsproblemen. Type 4 en 5 laten de ideale ontlasting zien: als een worst of slang, glad of zacht óf zachte keutels met duidelijke randen. Type 1 tot en met 3 wijzen op obstipatie en bij type 6 en 7 is sprake van dunne ontlasting (diarree).

De kleur van ontlasting van een zuigeling

De ontlasting kan van kleur veranderen door de voeding die een zuigeling krijgt, de overstap naar vaste voeding, de verteringssnelheid, bacteriële disbalans, medicijnen en medische aandoeningen.3

Doorgaans hebben zuigelingen de eerste dag zwarte ontlasting. Deze eerste ontlasting (meconium) is zwart en kleverig doordat de foetus vruchtwater met afvalstoffen en celmateriaal ingeslikt heeft. Hierna kleurt de ontlasting van een pasgeborene geleidelijk en verandert ook de samenstelling. Via groen (rond dag 3) kleurt de ontlasting rond dag 7 naar geel en de structuur wijzigt van plakkerig naar zacht en vloeibaar. Naarmate een kind ouder wordt, verkleurt de ontlasting naar bruin.

De gevolgen van obstipatie4

Harde ontlasting leidt tot een moeizame en pijnlijke defecatie. Hierdoor kan een vicieuze cirkel ontstaan:

  • Het kind wordt angstig voor de stoelgang
  • De ontlasting wordt opgehouden waardoor het rectum uitzet
  • Hierdoor verliezen rekreceptoren in het rectum hun prikkelfunctie
  • Het gevoel van aandrang neemt af waardoor de ontlasting nog langer in het colon blijft en steeds harder wordt

Obstipatie kan zo leiden tot anusfissuren, buikpijn, een opgezette buik, paradoxale diarree en verminderde eetlust.

 

 

 

Referenties: 1. Definitie van functionele obstipatie - Richtlijn - Richtlijnendatabase. 2. Lewis SJ, et al. Scand J Gastroenterol. 1997;32(9):920-4. 3. Welke klinische betekenis hebben kleur, samenstelling en geur van feces bij zuigelingen? | SpringerLink. 4. Verstopping bij kinderen - Maag Lever Darm Stichting (mlds.nl).