Onderwerpen in dit artikel:

Ketogeen dieettherapie wordt toegepast bij refractaire epilepsie, specifieke epilepsiesyndromen en aandoeningen en bij specifieke metabole aandoeningen. In de afgelopen 15 jaar zijn vele gerandomiseerde klinische studies uitgevoerd die aangeven dat gemiddeld 50% van de patiënten een aanvalreductie van tenminste 50% ervaart 1-3.

07 juni 2021 Leestijd: 5

Klinische studies tonen effectiviteit van ketogeen dieettherapie

Klinisch onderzoek met ketogeen dieettherapie is uitgevoerd bij refractaire epilepsie, epilesiesyndromen/aandoeningen en metabole aandoeningen. De interventie is zowel in zuigelingen en kinderen als bij volwassenen onderzocht. Daarbij zijn de 3 typen van ketogeen dieettherapie (klassiek, MCT en Modified Atkins Dieet) toegepast. De Cochrane Collaboration heeft inmiddels driemaal een review gepubliceerd waarbij de gerandomiseerde klinische studies zijn beoordeeld 1-3.

Gemiddeld wordt bij 50% van de patiënten een aanvalsreductie van tenminste 50% gezien, waarbij 10-15% aanvalsvrij wordt. Effectiviteit wordt waargenomen op alle leeftijden. Bij sommige indicaties is een dergelijke aanvalsreductie gezien bij >70% van de patiënten 4.

47% aanvalsvrij bij 1e anti-epilepticum

Aanvalsreductie door ketogeen dieettherapie kan leiden tot vermindering of discontinuering van antiepileptica5 hetgeen soms een belangrijke doelstelling is voor ouders/patiënten6.

Naast aanvalsreductie zijn er aanwijzingen dat ketogeen dieettherapie kan leiden tot verbeteringen in cognitie (zoals alertheid), gedrag en stemming 7,8.

Hoe snel treedt effect van ketogeen dieettherapie op?

Een effect van ketogeen dieettherapie kan reeds in de eerste dagen/weken optreden9. De aanbeveling is om een proefperiode van 3 maanden aan te houden alvorens te beslissen over de voortgang van de dieettherapie 4.

Indien effectief, dan wordt de dieettherapie 2 jaar toegepast*. Bij afbouw is het doel dat de bereikte aanvalsreductie blijft bestaan; is dat niet het geval dan kan besloten worden de ketogeen dieettherapie voort te zetten.

* bij metabole aandoeningen en sommige epilepsiesyndromen kan langdurige (levenslange) dieettherapie geïndiceerd zijn.

Verschillende typen ketogeen dieettherapie

Er zijn meerdere typen ketogeen dieettherapie, deze zijn allen effectief 4.

Klassiek ketogeen dieet

Het klassiek ketogeen dieet is de oudste variant van de dieettherapie. Het bestaat uit een precies gemeten in te nemen hoeveelheid van vet, eiwitten en koolhydraten. De verhouding vet ten opzichte van eiwitten en koolhydraten samen wordt aangeduid als ‘ratio’. Een veelgebruikte ratio is 4:1. Dit betekent dat elke 4 gram vet gecombineerd wordt met 1 gram koolhydraten en eiwitten samen.
Bij klassiek ketogeen dieet worden gewone voedingsmiddelen gebruikt die gecombineerd kunnen worden met medische dieetvoeding (bijvoorbeeld KetoCal).

MCT dieet

MCT staat ‘medium chain triglycerides’. Bij een MCT dieet kunnen meer ketonen gevormd worden dan met een klassiek dieet. Met een MCT dieet kan daardoor ketose bereikt worden met minder vet en meer koolhydraten in het dieet. Dit maakt het makkelijker voor de patiënt.
MCT in hoge concentraties kan maag-darmklachten geven zoals diarree, braken en misselijkheid. Een langzame gewenning is daarom aangewezen.
MCTs komen in de gewone voeding niet veel voor en daarom is er medische dieetvoeding zoals Liquigen.

Modified Atkins Dieet

Bij een Modified Atkins Dieet (MAD) is de koolhydraatbeperking streng maar kunnen vetten en eiwitten vrij gebruikt worden. Dit maakt de toepassing makkelijker. Om die reden wordt dit type vaak toegepast bij adolescenten en volwassenen waarbij therapietrouw uitdagend kan zijn.
Bij een MAD dieet worden gewone voedingsmiddelen gebruikt die gecombineerd kunnen worden met medische dieetvoeding (bijvoorbeeld KetoCal).

Elk type ketogeen dieettherapie kan worden toegediend als flesvoeding, orale maaltijden en via sonde. Bij fles- en sondevoeding wordt meestal gebruik gemaakt van een klassiek ketogeen dieet terwijl in geval van een oraal dieet alle 3 de typen worden toegepast.

Wilt u op de hoogte blijven?

Schrijf u in voor Nutricia Academy

KetoCal en Liquigen zijn voedingen voor medisch gebruik. Uitsluitend te gebruiken onder medisch toezicht.

Referentie

  1. Levy R et al. Cochrane Database Syst Rev. 2012;3:CD001903
  2. Martin K et al. Cochrane Database Syst Rev. 2016;2:CD001903
  3. Martin-McGill KJ et al. Cochrane Database Syst Rev. 2018;11:CD001903
  4. Kossoff EH et al. Epilepsia Open 2018;3:175-192
  5. Shah LM. Epilepsy Behav 2019;93:29-31
  6. Farasat S et al. Epilepsy Behav 2006;8:406410
  7. Berkel van AA et al. Epilepsy & Behav 2018;87:69-77
  8. IJff DM et al. Epilepsy & Behav 2016;60:153–157
  9. Kossoff EH et al. Epilepsia 2008;49:329–33

Deze informatie is enkel bedoeld voor zorgprofessionals.