Wat Nederlandse peuters nodig hebben: Voeding en inname onder de loep
Goede voeding in de vroege levensjaren is cruciaal voor een gezonde ontwikkeling, zowel op korte als lange termijn. De eerste 1000 dagen van het leven – vanaf de conceptie tot de leeftijd van twee jaar, inclusief de peuterfase – vormen een belangrijke periode waarin voeding een blijvende impact kan hebben op de gezondheid. Gezonde voedingsgewoonten in deze fase kunnen het risico op aandoeningen zoals allergieën, obesitas, hart- en vaatziekten en diabetes op latere leeftijd aanzienlijk verlagen.1-3
Hoewel dreumesen (1-2 jaar) en peuters (2-4 jaar) vaak met de pot mee-eten, zijn ze geen kleine volwassenen. Hun lichaam groeit in een razend tempo: tussen 0 en 4 jaar verdubbelt hun lengte, vervijfvoudigt hun gewicht en groeien hun hersenen met gemiddeld één gram per dag.4,5 Deze indrukwekkende groei vraagt om een hoge inname van energie en essentiële voedingsstoffen, terwijl hun maagcapaciteit juist klein is – ongeveer drie keer kleiner dan die van een volwassene.4-7
Daarom hebben jonge kinderen per kilogram lichaamsgewicht veel meer voedingsstoffen nodig dan volwassenen. Zo hebben 1- tot 3-jarigen8,9:
Met elke hap moet een kind dus significant meer voedingsstoffen binnenkrijgen dan een volwassene.7,10 Voeding moet niet alleen voldoende energie leveren, maar ook vooral rijk zijn aan micronutriënten.
Toch blijkt uit de meest recente voedselconsumptiepeiling (2019-2021) dat de voedingsinname van Nederlandse peuters niet optimaal is. Gemiddeld krijgen zij11:
Deze tekorten zijn zorgwekkend, zeker gezien het belang van deze voedingsstoffen voor groei, cognitieve ontwikkeling en immuunfunctie.12-19 Ondanks de beschikbaarheid van voedingsadviezen en richtlijnen, blijft de kloof tussen aanbeveling en realiteit groot. Een deel van deze kloof is te verklaren door gedragsfactoren die typisch zijn voor de peuterleeftijd. Denk aan de ‘nee’-fase, selectief of kritisch eetgedrag, afleiding tijdens het eten en wisselende voorkeuren. Peuters willen autonomie en kunnen plotseling voedsel weigeren dat ze eerder lekker vonden. Dit maakt het voor ouders en verzorgers lastig om een consistent gezond voedingspatroon aan te bieden.20
Het is daarom belangrijk om ouders te ondersteunen met praktische adviezen en producten die aansluiten bij de specifieke behoeften van jonge kinderen. Goede voeding in de peuterleeftijd is dus niet alleen belangrijk voor de groei van vandaag, maar ook voor de gezondheid van morgen. Door in te zetten op vroege voedingsinterventie kunnen we bijdragen aan een gezondere generatie.
Referenties: 1. Garssen J. Gezondheids- en voedingsuitdagingen bij peuters. Nutricia Wetenschappelijk Symposium. Utrecht, 2011. 2. Hanley B, et al. Br J Nutr 2010; 104 suppl 1:S1-25. 3. Roseboom T, et al. Early Development 2006; 82-485-491. 4. WHO Child Growth Standards. Methods and development 2009 www.who.int. 5. Dekaban et al. Ann. Of Neurology 1978;4:345-356. 6. Beluska-Turkan K. et al. Nutrients, 2019. 11(12). 7. Weaver et al., 2008. 8. www.gezondheisraad.nl ; per kg lichaamsgewicht bij een kind van 12 kg versus een volwassen man van 84 kg. 9. www.voedingscentrum.nl 10. Duggan et al., 2008[VM1] . 11.Energy and nutrient intake in the Netherlands. Results of the Dutch National Food Consumption Survey 2019-2021(externe link). E.L. Sanderman-Nawijn et al. RIVM(Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) report 2024-0071. 12. Stepan, D., et al. Current health sciences journal, 2018. 44(4): p. 362. 13. Institute of Medicine. (2011). Dietary Reference Intakes for Calcium and Vitamin D. 14. FAO/WHO. (2005). Vitamin and mineral requirements in human nutrition. In FAO/WHO Codex Alimentarius Commission (2020). Report of the Forty-third session on 6-11 July 2020, Rome Italy. 15. Hadley. (2016) Nutrients 8:216. 16. Brenna. (2016) Nutr Rev 74:329. 17. Koletzko. (2020) Am J Clin Nutr 2020;111:10-6. 18. Tounian P, et al. (2021) Archives de Pédiatrie 28(1):69-74. 19. Brenna J, et al. (2014) J Hum Evol 77:99-106. 20. Cowbrough, K.J Fam Health Care 20.2 (2010): 49-52.