Onderwerpen in dit artikel:

Dysfagie is een veel voorkomende aandoening die wordt gekenmerkt door moeite of het onvermogen om gekauwd voedsel en vloeistof veilig van de mond naar de maag te verplaatsen.1 De gevolgen van dysfagie kunnen ernstig zijn.1

  • 25-75% van de patiënten met dysfagie is ondervoed en/of uitgedroogd als gevolg van verminderde voedsel- en vochtinname.1
  • Verstikking en aspiratie kunnen in 50% van de gevallen leiden tot longontsteking wat bij 50% van de gevallen mortaliteit tot gevolg heeft.1

Sliktherapie moet dus zorgen voor veilige en voldoende inname van voeding en vocht met minimale complicaties, de fysiologie van slikken herstellen en de kwaliteit van leven zo veel mogelijk behouden.2

20 mei 2021 | Leestijd: 8

De Triple S-studie

De Triple S-studie (zie figuur 1) evalueerde het effect van Nutilis Clear op de veiligheid van slikken bij patiënten met een beroerte met orofaryngeale dysfagie.3

Figuur 1: De Triple S-studie Figuur 1: De Triple S-studie[3]

Studieresultaten

Verdikken met Nutilis Clear zorgt voor een betere slikveiligheid bij bijna alle patiënten met dysfagie na een beroerte.3

Nutilis Clear verhoogt het percentage patiënten dat veilig slikt bij alle geteste viscositeiten [3]

Nutilis Clear veroorzaakt geen toename van bolusresidu in de keel (farynx) bij alle geteste viscositeiten [3]

Nutilis Clear veroorzaakt een significant kortere tijd tot de sluiting van de luchtwegen bij alle geteste viscositeiten [3]

Nutilis Clear voldoet aan de behoefte van patiënten voor veiliger slikken bij een relatief lage viscositeit

De Triple S-studie en Nutilis Clear (3:44 min)

Dysfagie herkennen

Dysfagie is een veel voorkomende aandoening. Het kan tot 78% van de patiënten met een beroerte en tot 51% van de patiënten in een zorginstelling treffen (zie figuur 2). Ondanks de samenhang met aspiratie, ernstige voedings- en ademhalingscomplicaties en zelfs mortaliteit, wordt het vaak onderschat, niet gediagnosticeerd en onbehandeld gelaten.1,2,4 De gevolgen van dysfagie, d.w.z. ondervoeding, uitdroging en aspiratie, zijn geassocieerd met een langdurig ziekenhuisverblijf, slechtere functionele capaciteit en verhoogde mortaliteit.4-6

Prevalentie-van-dysfagie-onder-diverse-patintengroepen-2 Figuur 2. Prevalentie van dysfagie onder diverse patiëntengroepen.

De gevolgen van dysfagie

Een afname van de veiligheid zowel als de efficiëntie van slikken zijn de twee belangrijkste gevolgen van dysfagie.2 Een afname in slikveiligheid kan vaak verband houden met verstikking en daarmee samenhangende aspiratie.2 Een verminderde slikefficiëntie kan ondervoeding en/of uitdroging tot gevolg hebben.1,4 Door deze complicaties te identificeren, kunnen zorgverleners geschikte en effectieve therapeutische strategieën voorschrijven voor de behandeling van dysfagie.

slikken

Verminderde efficiëntie bij slikken

  • Komt voor bij 25-75% van de oudere patiënten met dysfagie15
  • Resulteert in onvoldoende opname van voedsel en vloeistoffen en kan leiden tot ondervoeding en uitdroging1,4
  • Toenemende viscositeit van vloeistoffen kan een ongewenst effect hebben doordat residu in de keelholte toeneemt11
  • Verhoogd residu in de keelholte kan de luchtweg aantasten na slikken (zie figuur 2) 11

Verminderde slikveiligheid

  • Bij 85% van de dysfagiepatiënten komt een verminderde slikveiligheid voor na een beroerte16
  • Dit wordt veroorzaakt door voedsel of vloeistof wat in de luchtwegen terechtkomt1
  • Het wordt geassocieerd met ernstige respiratoire complicaties (in het bijzonder aspiratiepneumonie) als ook voedingscomplicaties (zoals ondervoeding en uitdroging)1

Slikfysiologie

De belangrijkste oorzaak van onveilig slikken bij dysfagiepatiënten is een vertraagde sluiting van het strottenhoofd. De tijd tot sluiting van het strottenhoofd, ook wel de laryngeale vestibule (LVS) genaamd, door het strottenklepje (epiglottis) is een beschermingsmechanisme om te voorkomen dat voedsel en vloeistoffen de luchtwegen binnendringen tijdens het slikken.13 Een vertraagde sluiting van het strottenhoofd bij patiënten met een beroerte treedt op als gevolg van de neurologische schade.16

Slikfysiologie

Voedingsinterventies bij dysfagiepatiënten

  • Voedingsinterventies zijn noodzakelijk bij patiënten met dysfagie.2
  • Het primaire doel van voedingsinterventies bij deze patiënten is het verminderen van aspiratie en het leveren van voldoende energie en voedingsstoffen om ondervoeding en uitdroging te voorkomen.2
  • Het verdikken van vloeistoffen wordt aanbevolen om de veiligheid bij het inslikken te verbeteren door het risico dat eten of drinken de luchtwegen binnendringt te verkleinen.11
  • Idealiter zouden deze verdikkingsmiddelen bestand moeten zijn tegen amylase. Amylaseresistente eigenschappen dragen bij aan veiliger slikken in alle stadia van dysfagie. Ze blijven werkzaam ook in contact met speeksel en behouden de juiste consistentie om veiliger te kunnen slikken.17-19
  • Hoewel het verdikken van vloeistoffen de slikveiligheid verbetert 11, gaat het ook gepaard met een verminderde smakelijkheid, wat een negatieve invloed kan hebben op de therapietrouw van de patiënt.9

Vanuit dit perspectief zou het ideale verdikkingsmiddel daarom moeten zorgen voor:

Door te voorkomen dat de bolus in de luchtwegen terechtkomt

Door de hoeveelheid bolus die in de keelholte achterblijft te minimaliseren

Door ervoor te zorgen dat de luchtweg sneller sluit

Om de therapietrouw van de patiënt te verbeteren

Bevat amylaseresistente eigenschappen

Nutilis Clear helpt patiënten om de optimale balans te vinden tussen veiligheid en genot van eten en drinken

De positieve impact van eten en drinken op het welzijn is niet beperkt tot wat mensen consumeren, maar strekt zich ook uit tot hoe ze het consumeren en de sociale factoren die verband houden met eten. Bij dysfagiepatiënten is dit niet anders. Goed uitgebalanceerde en smakelijke maaltijden aanbieden en toch de veiligheid garanderen, is van cruciaal belang bij de (dieet)behandeling van dysfagie om de kwaliteit van leven te verbeteren. Door patiënten een manier te bieden om te genieten van het eten en drinken waar ze van houden als onderdeel van hun normale routine, kan dit een enorme positieve impact hebben op het welzijn en de therapietrouw van de patiënt.

Nutilis-Clear-header-image-2-(1)

Nutilis Clear met amylaseresistente eigenschappen draagt bij tot veiliger slikken in alle stadia van dysfagie.17-19

  • Nutilis Clear verbetert slikveiligheid3
  • Nutilis Clear verbetert slikefficiëntie3
  • Nutilis Clear verbetert slikfysiologie3
  • Nutilis Clear bevat amylaseresistente eigenschappen (verdikkingsmiddel op basis van xanthaangom)
  • Nutilis Clear heeft geen invloed op de smaak of kleur van voedsel en dranken
  • Kan worden gebruikt voor zowel IDDSI- als staging-methoden. Geschikt als onderdeel van de dagelijkse routine van de patiënt

Heeft u nog vragen? Laat het ons weten.

Heeft u vragen over Nutilis Clear? Neem dan contact op met onze diëtisten van Nutricia Medische Voedingsservice via 0800 022 33 22, medischevoeding@nutricia.com of www.nutriciamedischevoeding.nl

Referenties

  1. Rofes L, Arreola V, Almirall J, et al. Diagnosis and management of oropharyngeal dysphagia and its nutritional and respiratory complications in the elderly. Gastroenterol Res Pract. 2011;2011.
  2. Wirth et al. Oropharyngeal dysphagia in older persons – from pathophysiology to adequate intervention: a review and summary of an international expert meeting. Clin Interv Aging. 2016; 11: 189–208.
  3. Bolivar-Prados M, Rofes L, Arreola V, et al. Effect of a gum-based thickener on the safety of swallowing in patients with poststroke oropharyngeal dysphagia. Neurogastroenterol Motil. 2019:e13695
  4. Clavé P, Shaker R. Dysphagia: current reality and scope of the problem. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2015;12(5):259-70.
  5. Altman et al. Arch Otolaryngol Head Neck Surg. 2010 136(8):784-9
  6. Rommel N, et al. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2016 Jan;13(1):49-59
  7. Martino R et al.2005; Stroke, 36, 2756–2763
  8. Burgos R, et al. ESPEN guideline clinical nutrition in neurology. Clin Nutr 2017 Sep 22 pii: S0261-5614(17)30318-7. doi: 10.1016/j.clnu.2017.09.003
  9. Kalf JG et al. Prevalence of oropharyngeal dysphagia in Parkinson’s disease: a meta-analysis. Park Relat Disord 2012 May;18(4):311-5
  10. Mitchel S, Teno JM, Kiely DK et al. The Clinical course of advanced dementia. N England J Med. 2009;361:1529-1538
  11. Newman R, et al. Dysphagia white paper ESSD. Dysphagia. 2016;31:232-249
  12. Rofes L, Muriana D, Palomeras E, et al. Prevalence, risk factors and complications of oropharyngeal dysphagia in stroke patients: A cohort study. Neurogastroenterol Motil. 2018 Mar 23:e13338.doi: 10.1111/nmo.13338.
  13. Rofes L, Arreola V, Romea M, et al. Pathophysiology of oropharyngeal dysphagia in the frail elderly. Neurogastroenterol Motil. 2010 Aug;22(8):851-8, e230.
  14. Garcia JM, Chambers E 4th. Managing dysphagia through diet modifications. Am J Nurs. 2010;110(11):26-33
  15. Rofes L, Arreola V, Romea M, et al. Pathophysiology of oropharyngeal dysphagia in the frail elderly. Neurogastroenterol Motil. 2010 Aug;22(8):851-8, e230
  16. Rofes L, Muriana D, Palomeras E, et al. Prevalence, risk factors and complications of oropharyngeal dysphagia in stroke patients: A cohort study. Neurogastroenterol Motil.
  17. Aviv JE et al. Ann Otol Rhinol Laryngol. 1997;106:87‐93
  18. Vallons, et al. The Effect of Oral Processing¬ on the Viscosity of Thickened Drinks for Patients with Dysphag¬ia. Ann Rehabil Med. 2015;39:772-7.
  19. Vallons, et al. Effect of human saliva on the consistency of thickened drinks for individuals with dysphag¬ia. Int J Lan¬ Commun Disord. 2015;50:165-75.